پارچه ژاکارد نوعی پارچه است که با استفاده از دستگاه بافندگی ژاکارد تولید می‌شود، دستگاهی که توسط صنعتگر فرانسوی، ژوزف ماری ژاکارد، در سال ۱۸۰۴ اختراع شد. این پارچه به دلیل الگوهای پیچیده‌ای که به‌طور مستقیم در تار و پود آن بافته می‌شود، شناخته می‌شود. هر پارچه‌ای که دارای الگوهای بافته‌شده باشد، شباهت‌هایی به ژاکارد دارد، اما تنها پارچه‌هایی که با دستگاه ژاکارد بافته شده‌اند، به‌عنوان نمونه‌های واقعی این پارچه شناخته می‌شوند.
پارچه ژاکارد به‌طور خاص به‌خاطر ویژگی‌های زینتی و زیبای خود مورد توجه قرار می‌گیرد و در عین حال، پارچه‌ای سنگین و نسبتاً مقاوم است. این ویژگی‌ها می‌توانند با استفاده از الیاف مقاوم مانند پشم برجسته‌تر شوند.
پارچه ژاکارد یکی از متفاوت‌ترین انواع پارچه در صنعت مد و دکوراسیون است. زیرا در این نوع از پارچه، طرح، معمولا از طریق اعمال رنگ و روش‌های چاپ روی پارچه ایجاد نمی‌شود؛ بلکه طرح در واقع همان بافت است و به‌عبارت دیگر، طرح در این پارچه‌ها بافته می‌شود. شکل این طرح‌ها کاملا به طرح ارائه شده توسط طراح بستگی دارد و می‌تواند از انواع الگوهای هندسی، تصاویر پیچیده، لوگوها یا حتی تصاویر چهره افراد باشد.
از سوی دیگر پارچه ژاکارد معمولا دارای تعداد نخ بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ در هر اینچ مربع است. تعداد نخ به تعداد رشته‌های موجود در هر واحد مساحت پارچه اشاره دارد و این ویژگی می‌تواند تاثیر زیادی بر بافت و ظاهر پارچه داشته باشد. پارچه‌های با تعداد نخ بالاتر معمولا ظاهری صاف‌تر و با کیفیت بالاتری دارند، در حالی که تعداد نخ کمتر ممکن است موجب ایجاد بافتی خشن‌تر شود.
در خصوص نگهداری گرما، پارچه ژاکارد توانایی حفظ گرما به‌طور متوسط دارد. این ویژگی می‌تواند بسته به ترکیب الیاف تغییر کند، به‌طوری که پارچه‌های ساخته شده از الیاف طبیعی مانند پشم ممکن است گرما را بیشتر نگه دارند، در حالی که الیاف مصنوعی گرمای کمتری حفظ می‌کنند.
برخی از ویژگی‌های مهم این نوع از پارچه عبارتند از:
- برخورداری از الگوهای پیچیده در صورت نیاز: از الگوهای هندسی تا تصاویر دقیق و پیچیده
- تنوع کاربرد: مناسب برای لباس‌های مختلف، پرده، مبلمان و آیتم‌های تزئینی دکوراسیون
- مقاومت بالا: بافت محکم و فشرده که دوام بالایی دارد
- بافت و ابعاد برجسته: ایجاد مناطق برجسته و فرورفته که عمق و جذابیت بصری به پارچه می‌بخشد